عسل درمانی
مقدمه
عسل محصولی طبیعی است که به دلیل خواص درمانی، بطور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفته است. گزارش شده است که این ماده غذایی حاوی حدود ۲۰۰ ماده است. عسل عمدتاً از فروکتوز و گلوکز تشکیل شده، اما فروکتواولیگوساکاریدها و بسیاری از آمینواسیدها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنزیم‌ها نیز می‌باشد. با توجه به گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده است، ترکیبات عسل درمانی متفاوت هستند. اگرچه، تقریباً تمام عسل‌های طبیعی حاوی فاوونوئیدها (نظیر اپی‌ژنین، پینوسمبرین، کامفرول، کوئرستین، گالانژین، کریسین و هسپرتین)، اسیدهای فنولی (مانند اسیدهای الاژیک، کافئیک، پی-کوماریک و فرولیک)، اسید آسکوربیک، توکوفرول‌ها، کاتالاز (CAT)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون کاهش یافته (GSH)، فرآورده‌های واکنش میلارد و پپتیدها هستند. بخش اعظمی از این ترکیب با یکدیگر تعامل می‌کنند تا خاصیت آنتی‌اکسیدانی هم‌افزایی عسل را ممکن سازند.
خواص عسل
به مدت قرن‌ها، جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی داشته است. هرچند، به دلیل عدم پشتیبانی علمی، کاربرد محدودی در طب نوین دارد. برای مدتی طولانی، مشاهده شده است که عسل را می‌توان جهت مقابله با مشکلات کبدی، قلبی-عروقی و گوارشی مورد استفاده قرار داد.
مصریان باستان، آشوری‌ها، چینی‌ها، یونانیان و رومی‌ها از عسل برای التیام زخم‌ها و درمان بیماری‌های روده استفاده می‌کردند. از چند دهه قبل تا کنون، عسل تحت بررسی‌های آزمایشگاهی و بالینی توسط گروه‌های پژوهشی مختلف قرار گرفت. چشمگیرترین کشف درباره عسل، خاصیت ضدباکتری عسل بود که در تحقیقات متعدد به آن اشاره شده است. عسل طبیعی و درمانی در مقابل بسیاری از ارگانیزم‌ها نظیر سالمونلا، شینگلا، اشریشیا کولی، هلیکوباکتر پیلوری و غیره، خاصیت ضدباکتریایی از خود به نمایش می‌گذارد. در مدل التهابی کولیت (ورم مخاط روده بزرگ)، عسل به اندازه درمان با داروی پردنیزولون موثر بوده است. تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که عسل دارای خاصیت ضدالتهابی نیز می‌باشد و واکنش‌های ایمنی درون زخم را تحریک می‌کند. محققان اثر ضدالتهابی عسل پس از هضم در بدن انسان را اثبات کردند. جالب توجه است که عسل از اکسیداسیون لیپوپروتئین کم تراکم ناشی از گونه‌های اکسیژن واکنش‌پذیر (ROS) نیز جلوگیری می‌کند. همچنین عسل دارای خاصیت ضدنئوپلاستی در موارد ابتلا به سرطان مثانه آزمایشی است.
تفاوت ظاهری زنبور وحشی و زنبور کندو
زنبور وحشی یا همان زنبور ریز از نظر ظاهری با زنبور معمولی و کندویی کمی متفاوت است.
به طور کلی این نژاد از نظر جسه تقریبا نصف نژاد معمولی (پرورشی) است اما از خرطومی بلندتر و قامتی کشیده‌تر برخوردار است. نکته جالب اینکه به هیچ وجه داخل کندو نمی‌رود (نمی‌توان آن را به زنبور پرورشی تبدیل کرد) و زندگی در شکاف کو‌ه‌ها و بالای درختان را ترجیح میدهد.
تفاوت در لانه‌سازی زنبور وحشی و زنبور معمولی
نحوه ساخت شان (لانه) و ذخیره عسل نیز در این دو گونه با یکدیگر متفاوت است و همین عامل می‌تواند به ما در شناخت عسل کوهی و جنگی وحشی اصل کمک کند.
هر کلنی زنبور وحشی تنها یک شان می‌سازد و معمولا به صورت استوانه ای آن را از بالای یک شکاف و یا درخت آویزان می‌کند. اما برعکس آن زنبورهای معمولی حتی اگر خارج از کندو باشند چند شان و به صورت دایره‌ای و موازی در کنار هم می‌سازند.
ساکارز عسل
همچنین باورهایی نظیر سوختن یا نسوختن عسل در مجاورت شعله، میزان کشیدگی یا بریدن عسل و ... نیز الزاماً نمی‌تواند نشانه خالص یا ناخالص بودن عسل باشد؛ قاعدتاً میزان "ساکارز عسل" یکی از بهترین فاکتورهای تشخیص عسل خوب و طبیعی است که این فاکتور هم فقط از طریق انجام آزمایش در آزمایشگاه‌های ویژه، امکان‌پذیر و هر میزان که ساکارز عسل به عدد یک نزدیکتر باشد، از غذائیت و خلوص بالاتری نیز برخوردار است.
در انتها ذکر این نکته ضروری است که با توجه به تعدد مراکز و اشخاص عرضه‌کننده عسل در کشورمان، یکی از بهترین راهکارهای عملی برای اطمینان یافتن از طبیعی و خالص بودن عسل، اطمینان داشتن به فرد یا مرکز عرضه‌کننده عسل است و همان طور که گفته شد عسل خوب و خالص الزاماً نباید قیمت‌های بالایی داشته باشد یا تهیه آن در بازار مصرف حال کشورمان، کاری سخت یا ناممکن باشد.
در حال حاضر عسل عرضه‌شده توسط بسیاری از زنبورداران کشورمان و توسط افراد و مراکز مورد وثوقِ فروش عسل با ملاحظاتی که در این مطلب به آن اشاره شد، عسل خوب و طبیعی است و تمام خواص و فواید ذکرشده برای عسل را داراست؛ پس بهتر است با تغییر در نوع باور و اطلاعات خود، بار دیگر این ماده غذایی شفابخش و دوست‌داشتنی با خواص شگفت‌انگیز را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانیم و صرفاً به‌خاطر برخی باورهای غلط، خود را از مصرف "عسل" محروم نکنیم!
مراقب خرافات موجود درباره خلوص عسل باشید !!
مخلوط کردن عسل با الکل، یک روش مفید برای تشخیص خلوص آن نیست
برخی از منابع مدعی هستند که مخلوط کردن عسل ناخالص با الکل، باعث حل شدن و تشکیل یک محلول شیری مانند می شود، در حالی که عسل خالص به صورت حل نشده در انتهای ظرف باقی می ماند.
نکته جالب آن است که برخی از منابع دیگر، دقیقا برعکس این ادعا را دارند. بهتر است بدانید که زمان این گفته، دست کم به سال ۱۸۹۳ برمی گردد و از آن زمان تاکنون توسط زنبورداران حرفه ای رد شده است.
پرولین:
همانطور که در پاراگراف قبل توضیح دادیم به صورت معمول و استاندارد ساکارز عسل طبیعی باید زیر ۵٪ باشد اما گاهی نیز ممکن است یک عسل حاوی ساکارز بالای ۵٪ باشد (مثل عسل یونجه) و طبیعی باشد و یا ساکارز زیر ۵ درصد داشته باشد ولی تغذیه هم شده باشد و یا بدتر از آن حرارت دیده باشد. بهتر است بدانید خام بودن عسل و اینکه حرارت ندیده باشد مسئله بسیار مهمی است زیرا عسلی که حرارت ببیند خواص خودش را از دست میدهد و تفاوتی با آب و شکر نمیکند. بنابراین یکی دیگر از فاکتورهای مهم در تشخیص عسل طبیعی و خام که باید در آزمایش بررسی شود، مقدار پرولین است. عسل طبیعی علاوه بر ساکارز زیر ۵٪ باید دارای پرولین بیشتر از ۱۸۰ میلیگرم بر کیلوگرم باشد. پرولین مادهای است که با حرارت از بین میرود، بنابراین اگر عسل حرارت دیده باشد و خام نباشد پرولین آن کمتر از حد استاندارد میشود.
به عنوان نکته آخر، در هنگام خرید علاوه بر طبیعی بودن به خام بودن عسل نیز توجه کنید و همچنین بهتر است عسل را با آب یا چای داغ میل نکنید زیرا گرم کردن عسل باعث از بین رفتن خواص و آنزیم‌های آن میشود.https://aranasal.com/